200,000 kukosa pa kuishi Dar sababu ya bomoabomoa

Operesheni ya bomoabomoa inayoendelea kwa waliojenga
nyumba mabondeni jijini Dar es Salaam itawaacha zaidi ya watu 200,000
wakiwa hawana makazi.

Ubomoaji huo ulioanza katikati ya Desemba mwaka jana, umezikumba nyumba
takriban 600 katika mitaa ya Hananasif na Suna, Manispaa ya Kinondoni.

Wakazi hao ni wale ambao Baraza la Taifa la Usimamizi wa Mazingira
(NEMC) limeziwekea alama ya X nyumba zao ambazo ni zaidi ya 10,000 hadi
kufikia juzi, kwa mujibu wa Ofisa Mazingira Mwandamizi wake, Arnold
Kisiraga.

Hadi jana mchana, Kisaraga alisema walikuwa wakiweka alama ya X katika
nyumba za mabondeni zilizopo eneo la Stakishari, Segerea na kwamba
wataendelea hadi Pugu, nje kidogo ya jiji la Dar es Salaam.

Idadi hiyo imefikiwa kwa kuzingatia takwimu za Sensa ya Watu na Makazi
ya mwaka 2012 ambayo inabainisha kuwa kila kaya jijini hapa inakadiriwa
kuwa na wastani wa watu wanne chini kidogo ya wastani wa Tanzania Bara
wa watu watano (4.7) kwa kaya.

Mkurugenzi wa Sensa za Watu na Takwimu za Jamii, Ephraim Kwesigabo
alisema kwa sasa wana takwimu za kaya pekee ambazo sehemu kubwa ya watu
wake wamepanga.

Mwenyekiti wa Serikali ya Mtaa wa Suna, Salim Hamis alisema katika mtaa
wake kuna nyumba zaidi ya 900 ambazo kila moja inaweza kuwa na kaya kati
ya tano hadi saba.

“Wapangaji ni wengi katika nyumba hizi usione nyingi ni ndogo. Wengi
wana hali ya chini ndiyo maana tumebanana hapahapa kwa kuwa hakuna namna
tena,” alisema Hamis.

Kisiraga alisema makadirio ya awali ya nyumba 8,000 yalijikita kwa
kuangalia zinazotambuliwa na Wizara ya Ardhi na manispaa lakini
wamebaini “vijumba vidogo” vinavyoonekana kama vimeungana na nyumba
kubwa za jirani kumbe vinajitegemea. Sehemu kubwa ya nyumba hizo zipo
Kinondoni. Alisema kadri wanavyozidi kupita mabondeni kuweka alama ya X
ndivyo idadi ya nyumba zilizojengwa maeneo hatarishi zinavyoongezeka.

“Hii inatokana na mito kuendelea kupanuka kutokana kingo zake kuharibiwa
na wachimba mchanga na kufanya nyumba za jirani kuingia kwenye mita 60
zinazokatazwa kisheria. Kuna baadhi ya nyumba zilikuwa maeneo salama
miaka 10 iliyopita lakini kwa sababu mto umesogea kwao basi watabomolewa
kwa kuwa wapo maeneo hatarishi,” alisema Kisiraga.

Kuhusu hatua hiyo, mmoja wa wakazi walioathirika, George Mkondoa
alisema: “Bado tupotupo tu hapa hatuna pa kwenda. Baadhi ya vitu
nimejaribu kuvipeleka nyumbani Bagamoyo lakini vimebaki nusu. Hivyo
ilinibidi nijenge kibanda kidogo kwa muda tuishi na familia yangu.”

Chiku Salim aliyekuwa na nyumba ya vyumba viwili aliyoibomoa mwenyewe,
alisema  hana pa kwenda kujenga licha ya kuokoa mabati na vifaa vingine
katika nyumba yake.

Mmoja wa wapangaji, Steven Herman alisema: “Ubomoaji ulikuja ghafla na
wengi unakuta walikuwa wamebakiza miezi mitatu au minne kodi zao ziishe
hivyo kuhamishwa ghafla kumeleta mtihani wa kupata nyumba haraka ndiyo
maana unakuta tunahaha hapa.” Alisema shida hizo zingeepukika iwapo
wangekuwa na elimu ya kutosha kuhusu matumizi ya ardhi na mipango miji.

Mkurugenzi wa kampuni ya maendeleo ya ardhi na makazi ya Space &
Development, Renny Chiwa alisema:

“Ili kuwaokoa wananchi hao, ni lazima kuweka mazingira rafiki ya ukuaji
wa sekta binafsi katika maendeleo na makazi. Kampuni zikipata mikopo ya
nyumba kwa riba na masharti nafuu ushindani utakua na zitajenga
maghorofa ambayo vyumba vyake vinaweza kupangishwa kati ya Sh30,000 hadi
100,000 kwa mwezi.”

Mtafiti wa Kituo cha Sheria na Haki za Binadamu, Patience Mlowe alisema
wananchi walifanya makosa kuvamia maeneo hayo kinyume na sheria na
Serikali ilikosea kwa kuwaacha waendeleze makazi kwa kuwasogezea huduma
za Serikali za Mitaa, maji na umeme hivyo kuwapa uhakika wa maisha ya
kudumu na kushauri utengenezwe mpango maalumu wa kuwasaidia.

“Hakuna Mtanzania anayeunga mkono wananchi hawa waendelee kukaa maeneo
hatarishi ya mabondeni. Ila kinachoendelea sasa kinawaathiri
kisaikolojia, kinawaumiza. Wale ni Watanzania, Serikali lazima iwasaidie
tu. Watafutiwe makazi mbadala kwa muda wanapojipanga kusimama tena,”
alisema Mlowe.

Alisema ubomoaji huo, unaowaacha wananchi hao kama wakimbizi katika nchi
yao, unavunja haki za binadamu na unalitia doa Taifa kimataifa.

“Hatujui mpaka sasa mpango wa Serikali juu ya watoto wadogo waliobaki
bila makazi na ambao wanasubiri kwenda shule baada kuanza kufunguliwa,”
alisema.

Posted in: